De KorenwolfIn Zuid- Limburg noemt men een veldhamster korenwolf. In het Latijn heet hij Cricetus cricetus.
Je kunt de korenwolf bijna niet verwarren met andere knaagdieren. De hamster heeft een oranjebruine vacht met witte vlekken op kop, hals en nek. Ook de poten zijn wit.
De lengte van neus tot staart ligt tussen de 18 en 27 centimeter.
De voortplanting
De korenwolf leeft alleen, ieder dier heeft zijn eigen burcht. Alleen in de paartijd kunnen mannetjes en vrouwtjes bij elkaar in de buurt komen. Een hamstervrouwtje kan twee tot drie maal per jaar bevallen. De eerste zwangerschap duurt het kortst, ongeveer drie weken. Er kunnen ongeveer tussen de zes en de tien jongen geboren worden. De jongen drinken drie weken bij de moeder en worden dan binnen enkele dagen uit de burcht verdreven. Na hun eerste winter zijn ze zelf zo ver om vader of moeder te worden. Ze zijn dan geslachtsrijp. Hamsters worden gemiddeld twee jaar, maar ze kunnen ook vier worden. Hamsters kunnen doordat ze zich zo snel voortplanten een hele plaag worden. Dat is ook in Limburg wel eens zo geweest.
Ondergrondse burcht
In West-Europa leeft de hamster in akkers in ondergrondse burchten. De bouw begint met een schuine looppijp. Langs deze pijp werkt de hamster alle vrijkomende grond naar buiten. Rond de uitgang ontstaat op deze manier een stortberg. De looppijp is niet de dagelijkse in-en uitgang. Daarvoor graaft de hamster van binnenuit loodrecht omhoog één of meer valpijpen. De uitgangen van de looppijp en valpijpen zijn goed herkenbaar. Ze zijn mooi rond met een doorsnede van acht centimeter. De burcht heeft nestkamers en voorraadkamers op een diepte van een halve tot één meter. In strenge winters graaft de hamster zelfs wel tot twee meter onder de grond. In Nederland zijn gangenstelsels van wel vijf meter gevonden. Een burcht heeft een stevige bodem nodig en de hamster graaft daar, waar hij geen wateroverlast kan verwachten.
Voedsel
De hamster is een knaagdier dat alles eet, het liefst plantaardig voedsel. Van jonge graanplanten eet hij de ondergrondse delen en later de rijpe graankorrels. Hamsters klimmen zelfs in maïsplanten en zonnebloemen. Van akkerkruiden zoals klaproos, korenbloem, paardebloem, melkdistel, weegbree en herderstasje eet hij het malse groen, de wortels of de zaden. Ook lust hij aardappel, biet, fruit en noten. Behalve plantaardig voedsel eet hij ook insecten, regenwormen, kleine zoogdieren, kikkers en slakken. De hamster hamstert een wintervoorraad van rijpe zaden, die hij in z’n wangen verzamelt. De voorraden kunnen tot zo’n twaalf kilo wegen. Door dat hamsteren komt de korenwolf aan zijn bijnaam. Het woord "wóóf" is Limburgs dialect en betekent inhalig. De korenwolf onderbreekt zijn winterslaap zo nu en dan om van zijn wintervoorraad te eten.
De hamster gebruikt zijn wangzakken niet alleen om voedsel te hamsteren, maar ook om te zwemmen. Dan blaast hij zijn wangzakken op met lucht, waardoor hij beter blijft drijven.
Territorium.
Ook na de winterslaap is de korenwolf een echte slaapkop. Hij huist ongeveer twintig uur in zijn burcht. Alleen in de late avond of vroege ochtend komt hij naar buiten om te eten. Hij gaat dan niet meer dan ongeveer honderd meter buiten zijn burcht. Het territorium is dan ook maar tientallen vierkante meters. Daar wenst hij geen indringers. De natuurlijke vijanden van de korenwolf zijn de vos en de uil.
Winterslaap.
In Nederland gaan hamsters in oktober-november in winterslaap. De pijpen van de burcht worden dan van binnenuit dichtgestopt met aarde. De volwassen mannetjes gaan als eerste in winterslaap; dan de volwassen vrouwtjes en tenslotte de kinderen. Af en toe worden ze wakker om te eten van de wintervoorraad. De winterslaap eindigt in maart-april als het buiten ongeveer vijf tot tien graden is.
Het landschap van de korenwolf
De hamster stelt wel eisen aan zijn woonomgeving. Hij leeft het liefst in akkers met veel akkerkruiden, zoals klaproos, korenbloem, paardebloem en distels. Jammer genoeg zijn er in Limburg niet meer zo veel van deze akkerkruiden.
De hamster heeft het liefst akkers op bodems met leem en met een diepe grondwaterstand, zodat hij niet met z’n voetjes in het water staat. Dit soort bodems vindt hij in Midden- en Zuid-Limburg op de grond met löss.
De korenwolf sterft uit!
Het is slecht gesteld met het aantal korenwolven in Nederland. Het lijkt er op, dat er in Limburg nog maar enkel hamsters in het wild voorkomen. Ook in andere Europese landen is men bang dat de veldhamster uitsterft. Dat komt onder andere doordat de boeren steeds moderne landbouwvoertuigen gebruiken; die zijn zwaarder en graven dieper. Ook gebruiken de boeren steeds meer onkruidverdelgers.
Ook worden er steeds meer huizen, fabrieken en bedrijven gebouwd, waardoor er minder ruimte is voor de korenwolven. En denk eens aan alle wegen, die worden aangelegd en alle verkeer dat daar op rijdt en zorgt voor luchtvervuiling. Ook al geen pretje voor de korenwolf.
De Nederlandse politiek heeft zich al met korenwolven bemoeid, maar onze ministers hebben geen plannen gemaakt om iets aan het probleem te doen. Nu heeft de stichting Das& Boom zich het lot van de korenwolven aangetrokken. Zij zijn nu begonnen met een fokprogramma, om de korenwolf van de ondergang te redden.