De AspergeAsperge is een heel bijzonder product…
Ieder jaar wordt het opnieuw geboren en elke keer weer smult iedereen er lekker van. Er zijn een heleboel koosnamen (lieve namen) voor de asperge; 'koningin der groente', het 'witte goud', 'points d'amour', 'parels van het land'. Hieruit kun je wel opmaken dan iedereen er gek op is!
De Naam
De wetenschappelijke naam is: Asparagus officinalis L.
De asperge behoort tot de familie van de lelieachtigen, zoals bijv. lelie, narcis, knoflook en prei.
Het is een meerjarig gewas, wat betekent dat het er meerdere jaren over doet om helemaal te volgroeien. Meestal blijven ze tien jaar op hetzelfde perceel (stuk grond) staan.
Wereldplant
De Asperge komt uit een grote familie. Er zijn zo’n driehonderd verschillende soorten, verspreid over Europa, Azië, Afrika en Australië. De meeste van deze soorten zijn klimplanten, waarvan de jonge scheuten eetbaar zijn. Zo is er ook een liggende soort. Deze komt onder andere voor in Zuid-Wales, in duingebieden in het zuidoosten van Ierland en langs vrijwel de gehele westkust van Europa.
Kamerplant
De Asperge wordt ook gekweekt als kamerplant. Er zijn zo’n 35 soorten aspergekamerplanten. Ze hebben rode of paarse bessen. Enkele aspergesoorten hebben houtige klimmende stengels. Ze kunnen wel zes meter hoog worden. Er is ook een hangasperge. Deze heeft hangende takken. Zo is er ook pluimasperge. Dit is een klimplant die in het wild in Zuid-Afrika groeit. Het groen van deze asperge wordt veel verwerkt in boeketten en corsages. Alle aspergekamerplanten zijn van een heel ander soort dan de eetbare asperge.
De Groei
De verbouwen van asperge gebeurt door het inzaaien van zaad. Voor de aanleg van 1 ha (100x100 meter grond) is ongeveer ¾ kg zaad nodig.
Het zaad is kostbaar, de prijs kan zelfs oplopen tot € 4.500,- per kg.
Omdat het zaad zo duur is, worden de zaadjes vaak door speciale professionele plantenopkwekers uitgezaaid. De zaden worden rond half maart heel precies d.m.v. zaaimachines uitgezaaid en het jaar daarop rond 1 april worden de planten gerooid. (van het land gehaald)
De 1-jarige planten worden dan geplant op hun definitieve standplaats in geulen op een diepte van ± 25 cm. De afstans tussen de verschillende rijen is ongeveer 160 cm.
De cyclus ziet er dan als volgt uit:
• 1e jaar wordt niet geoogst. De jonge plant moet zich kunnen ontwikkelen.
• 2e jaar wordt één week geoogst.
• 3e jaar wordt tot 1 juni geoogst.
• 4e tot en met het 10e jaar wordt volledig geoogst (tot St. Jan 24 juni).
• 10e jaar worden de planten vernietigd en eventueel gerooid.
Een sterke aspergeplant levert in een oogstseizoen meer dan twintig stengels!!!
Op een warme dag groeit een stengel soms wel 7 centimeter!!!
Eigen kwaliteitslogo
Asperge heeft zelfs zijn eigen kwaliteitslogo.
Het kwaliteitslabel van Nederlandse witte asperges geeft aan dat de asperges van Nederlandse bodem zijn, een kwaliteitsvoorsprong hebben, vers zijn, voedselveilig en gezond zijn!
Nog meer kwaliteit
Asperge wordt op grond van de kleur ingedeeld in 4 groepen:
• Witte asperge.
• Violette asperge: de kop van de asperge is roze tot violet gekleurd en de stengel is wit.
• Violette-groene asperge: de kop van de asperge is violet en de stengel groen.
• Groene asperge: de kop en het grootste gedeelte van de stengel is groen.
Omdat Asperges worden geveild, moeten ze volgens de sorteringvoorschriften van veiling ZON in verschillende groepen worden verdeeld. Zo heb je bundels van hele goede, dikke en grote asperges, en ook bundels van wat kleinere en dunnere asperges.
De groepen waar ze in worden verdeeld heten klasses.
Je hebt dan bijvoorbeeld AAA klasse; die asperges zijn dan 28 tot 38 mm dik en ongeveer 22 cm lang.
Asperges van de A klasse zijn ongeveer 16 tot 20 mm dik.
Je hebt zelfs Super en Quality soorten in de A klasses…
Gezondheid
De asperge bevat veel vitamines en mineralen. Zo zit in een asperge bijvoorbeeld magnesium, calcium, kalium, zink, fosfor en verschillende vitamines zoals B1, B2 en B6.
Met name die laatste twee vitamines zijn heel belangrijk bij het herstel van spierweefsel.
Oude kruidenboeken omschrijven asperge als een geneeskruid. In asperge zit namelijk onder andere de stof asparagine. Deze stof werkt goed voor leverstoornissen, onvoldoende nierfunctie, jicht, chronische reuma, vermoeidheid, hartkloppingen, lage bloeddruk. Verder zuivert de asperge je bloed. Ook wordt gezegd dat asperge goed past in afslankprogramma's: Wil je afslanken, eet dan 3x per week asperge!
Asperges bevatten speciale stoffen die er voor zorgen dat je nieren beter werken. En je nieren zorgen er weer voor dat je moet plassen. Kort gezegd; van asperges eten ga je goed plassen!
Asperges kunnen een speciaal luchtje nalaten bij het plassen. Dit gebeurt bij ongeveer de helft van de asperge-eters. Deze typische geur ontstaat doordat er zwavelhoudende sporen in de aspergeplant zitten en die plas je er dan later weer uit. En dat ruiken we dan op het toilet.
Een leuke rekensom…
Een asperge is gemiddeld 20 cm lang en een stengel van de beste soort asperges weegt zo’n 50 gram.
Eén kilo asperge is dus een bundel van twintig stengels. Of anders gezegd; vier meter asperge van de beste soort!
Van één hectare kan zo’n 6.000 kilo worden geoogst. Dat zijn ongeveer 120.000 stengels.
Dat is maar liefst 240 kilometer asperge (of ook wel 24 miljoen centimeter). Van één hectare grond!
En dan te bedenken dat er in Nederland 2.300 hectare asperge is die worden verbouwd door 950 telers.
400 kilometer lopen
120.000 stengels betekent 120.000 keer bukken. Maar dat is niet zo erg, want voor zoiets heerlijks wil iedereen graag bukken. En lopen! Want om één hectare te steken moet je heel wat lopen… Tussen 15 april en 24 juni is aspergeseizoen en loopt men zo’n 400 kilometer.
En dan zijn ze alleen nog maar geoogst! Voordat je ze kunt eten moeten ze eerst nog geschild en gekookt worden.
Een goed restaurant verwerkt in het hoogseizoen per dag 20 kg asperges. Dat is 80 meter asperges schillen. Er komt dus heel wat bij kijken voor zoiets lekkers op het bord ligt.
Leuke weetjes & lekkere feiten
Het horen van versheid
Verse asperges kun je zien en herkennen aan hun lichte glans.
Ook kun je de versheid voelen. Door met je vingernagel even in de stengel te drukken en te letten op het vocht dat eruit komt. Maar het beste is de versheid te horen. Wrijf twee asperges tegen elkaar en je hoort direct een soort piepend geluid. Wanneer je dat hoort, weet je dat ze echt vers zijn!!!
Mannen populairder dan vrouwen
Er zijn vrouwelijke aspergeplanten en mannelijke. De mannelijke plantjes zorgen echter voor een veel hogere opbrengt; soms wel 40% meer!
De kwekers weten dit natuurlijk ook. Daarom gebruiken ze vrijwel alleen mannelijke planten voor hun teelt. De vrouwen vormen bij de asperges dus echt het zwakke geslacht.
Een probleem oplossen
Keizer Augustus zei het al rond het begin van onze jaartelling : "Je moet over het oplossen van een probleem niet langer doen, dan de tijd die nodig is om asperges te koken..."
En tot slot nog een leuke site met 2 leuke filmpjes;
http://beeldbank.schooltv.nl/hi/index.jsp?povo=vo#c=2102,t=1988,s=2234